Regelmatig krijg ik als fotograaf vragen. En die vragen zijn behoorlijk divers. Ook zijn de antwoorden die je online kan vinden soms behoorlijk verschillend. Dat komt voor een deel door de fotograaf die de antwoorden geeft. Want fotografen hebben verschillende kwaliteiten en maken zeer diverse foto’s voor diverse soorten opdrachtgevers. Elke fotograaf heeft dus andere ervaringen. Logisch dus dat de vragen aan een fotograaf en de antwoorden kunnen verschillen. Daarom vertel ik je graag wie ik ben.
Heb je een vraag aan een fotograaf en staat die niet hier onder? Stuur mij een mail met je vraag!
Wie is fotograaf Wilmar Dik?
Ik ben sinds 2008 beroepsfotograaf. Fotografie was al vroeg in mijn leven belangrijk. Als kind kreeg ik altijd de oude camera’s van mijn ouders. Mijn eerste spiegelreflexcamera kreeg ik toen ik 14 jaar was. Fotografie heb ik veel gecombineerd met reisfotografie. Fotografie combineren met reizen is en zal altijd een hobby van mij blijven! Als beroepsfotograaf richt in mij op bedrijfsfotografie en portretfotografie. Daarvoor moet je goed naar je (potentiële) klanten luisteren en kritische vragen kunnen en willen stellen. Op die manier kom je tot foto’s waar je opdrachtgever echt op zit te wachten. Naast het maken van mooie foto’s schrijf ik ook over fotografie en het ondernemerschap. Dit doe ik onder andere voor het fotografiemagazine DIGIFOTO Pro, Frankwatching, NVJ (Nederlandse Vereniging Journalisten) en DuPho (Dutch Photographers).
Hoe word je fotograaf?
Een fotograaf kun je worden als je weet hoe je hele mooie foto’s kunt maken. Als je mooie foto’s maakt, kun je jezelf een fotograaf noemen! Maar daarmee ben je zeker nog geen succesvol beroepsfotograaf. Dan moet je naast fotografie ook goed zijn in ondernemen. Maak jij mooie foto’s maar heb je geen idee hoe je daar geld mee kan verdienen? Dan is het niet verstandig om beroepsfotograaf te worden. Natuurlijk kun je opzoeken hoe je geld kan verdienen met fotografie. Maar veel van die mogelijkheden die je zal vinden zullen niet gaan zorgen dat jij je huur of hypotheek kan betalen. Een fotostock bedrijf zal je vertellen dat je toch vooral stockfoto’s moet gaan maken en daarmee geld kan verdienen. Een de organisator van een fotowedstrijd zal je aanmoedigen mee te doen met die fotowedstrijd. Allemaal prima en leuk, maar daar ga je geen huur of hypotheek mee betalen.
Hoe word je een succesvol beroepsfotograaf?
Het beroep fotograaf is enorm concurrerend. Er zijn heel veel fotografen, en maar een klein deel van die fotografen kan daarvan rondkomen. Als je wilt beginnen als professioneel fotograaf, moeten je foto’s dus bijzonder goed zijn. Het helpt als er vraag is naar het soort foto’s die jij maakt. Daarnaast moet je ook een goede ondernemer zijn. Dit is heel belangrijk voor professionele fotografen. De eerste jaren is het heel moeilijk om goed van fotografie rond te komen. Daarom is het handig om een geldbuffer te hebben wanneer je begint. Ook is het erg belangrijk om meteen te gaan werken voor een gezond tarief.
Waarom zijn goede tarieven voor fotografen belangrijk?
Ik zie nog vaak fotografen met een (te) laag tarief. Je schat je eigen dienst dan niet op de juiste waarde in. Je kunt alleen succesvol zijn als de waarde die jij je dienst toekent (je uurtarief) overeenkomt met de waarde die een opdrachtgever aan jouw dienst geeft. Bovendien moet die waarde hoog genoeg zijn om van te kunnen leven. De kans is aanwezig dat je als starter na 6 maanden of een jaar door je spaargeld heen bent en op zoek moet naar een andere baan. Zonde van je spaargeld en je poging om beroepsfotograaf te worden!
Ook is het jammer voor je concurrentie (andere fotografen in dezelfde branche, niche, stad), want zij krijgen door jou te maken met prijsconcurrentie waar ze niet tegenop kunnen. Ook je concurrenten willen graag een boterham verdienen met fotografie, en dat kan alleen door te werken voor gezonde tarieven. Wil je meer informatie over ondernemen als fotograaf? Bekijk dan de informatie voor fotografen pagina op mijn website reclamebeeld.nl.
Wat is een gezond uurtarief voor een fotograaf?
Een goed uurtarief moet elke freelance fotograaf voor zichzelf berekenen. Tel je gewenste bruto jaarinkomen op bij al je zakelijke kosten en deel die door alle uren waarvoor je in een jaar een factuur kan sturen. Als je die som goed maakt dan zal je waarschijnlijk tussen de 70 en 100 euro per uur uitkomen. Dat zijn bruto bedragen en exclusief BTW. Meer hierover kun je lezen in een artikel van mij: https://www.reclamebeeld.nl/een-uurtarief-als-fotograaf-berekenen/
Wat verdient een fotograaf?
Vaak weinig! De waarde van beeld staat onder druk. Van fotografie word je dus niet snel rijk. Er zijn veel fotografen die verdienen (te) weinig en zijn afhankelijk van het inkomen van hun partner. Maar ook zijn er fotografen die prima kunnen rondkomen. Ga er grofweg vanuit dat de betere professionele fotografen ongeveer modaal verdienen. Ik mik daar ook op, en gemiddeld genomen lukt dat. Maar als je start zal er elke maand (spaar)geld bij moeten. De verdiensten van fotografen verschillen ook per maand behoorlijk. Veel fotografie is behoorlijk seizoensgebonden. Het is niet makkelijk om een inkomen uit fotografie te halen. Daarom is het handig dat je zuinig leeft. En dat je goede ondernemerskwaliteiten hebt. Daardoor hoef je weinig dingen uit te besteden. En dat houdt je bedrijfskosten laag.
Wat verdient een fotograaf per maand/jaar?
Een heel goede beroepsfotograaf kan modaal verdienen (en soms nog meer). Een startende fotograaf zal waarschijnlijk minder verdienen dan wat er per maand nodig is. Een beginnende fotograaf kan bijvoorbeeld €800 per maand verdienen. Een beroepsfotograaf heeft daar ook kans op. Maar die heeft als het goed is ook maanden van €3.000 of €6.000 bruto omzet. De verdiensten per tak van fotografie verschillen behoorlijk. Een persfotograaf verdient over het algemeen minder dan een bruidsfotograaf. De bruto omzet per jaar van een goede beroepsfotograaf (zonder studio) kan bijvoorbeeld €40.000 of €60.000 zijn. Daar gaan nog een hoop zakelijke kosten vanaf. Als je een bruto omzet van €40.000 hebt en je hebt €6.000 zakelijke kosten per jaar, dan heb je een inkomen van ongeveer €2.800 per maand (bruto!). En dan heb ik het over een succesvolle fotograaf.”
Wat voor kosten heeft een fotograaf?
Een fotograaf heeft goede apparatuur en lenzen nodig. Dat zijn investeringen die altijd door zullen gaan. Want je wil soms een nieuwe lens en een nieuwe camera. Een lens kan best €1000 of €2000 kosten. Een een camera body? Dan ben je ook minimaal 2000 euro verder. Ook heb je een statief en licht nodig. Overigens is het niet zo dat je elk jaar een nieuwe camera nodig hebt. Ik doe ongeveer 4 jaar met een camera en lenzen gaan langer mee.
Naast de afschrijvingen van apparatuur moet je al je spullen ook verzekeren en wil jezelf verzekerd zijn. Ook heb je een goede computer nodig (met veel werkgeheugen en opslag) en snel internet. Fotograferen in RAW kost ook een hoop opslaggeheugen. Wil je de gemaakte foto’s een paar jaren bewaren als origineel RAW bestand dan heb je veel Tb’s aan opslag nodig.
Ook zal je een portfolio moeten hebben. Want zonder eigen portfolio website is het moeilijk om je dienst te verkopen. En die website kost ook makkelijk 300-600 euro per jaar aan onderhoud en hosting. En dan heb ik het nog niet over het maken van een website.
Als beroepsfotograaf is het handig als je een betrouwbare auto hebt. Want veel klussen zullen niet naast de deur plaatsvinden. Bovendien moet je vaak redelijk wat spullen meenemen. Het openbaarvervoer is dan niet ideaal.
Daarnaast zal je als fotograaf redelijk wat kantoorkosten hebben en wil je graag een buffer opbouwen voor mindere tijden. Ook heb je betaalde versies van software nodig (bv Adobe photoshop, WeTransfer). Een printer met inkt is ook handig en een smartphone heb je ook nodig en die wil je ook om de paar jaren vervangen. En dan heb ik het nog niet over het opbouwen van een pensioen gehad.
Wat kost een fotoshoot?
De kosten van een fotoshoot variëren per fotograaf en de tijd die de fotoshoot in beslag neemt. Als de fotograaf een beroepsfotograaf is, zullen de kosten doorgaans hoger liggen dan die van een hobbyfotograaf. Een gangbaar tarief van een beroepsfotograaf ligt tussen de €70 en €100 per uur (exclusief btw). Als een fotograaf zeer bekwaam is en bijvoorbeeld meer dan 5, 10 of 15 jaar ervaring heeft als beroepsfotograaf, kunnen de tarieven ook hoger liggen. Het is belangrijk om te realiseren dat een gemiddelde fotograaf (zonder studio) doorgaans niet veel meer dan 500-750 facturabele uren per jaar maakt. Dit komt door het grote aantal fotografen in Nederland. Gedurende die uren moet een fotograaf dus zijn jaarinkomen en alle zakelijke kosten verdienen.
Wat zijn de taken van een fotograaf?
Als fotograaf is de belangrijkste taak om foto’s te maken. Dit doe je voor partijen die de waarde ervan inzien. Er is heel veel concurrentie in de fotografiewereld! Dus om betaald werk te krijgen, is het essentieel om ervoor te zorgen dat mensen jouw werk zien. Het goed uitvoeren van je eigen marketing is daarom van groot belang. Als fotograaf is het ook handig om een fotoshoot goed voor te bereiden en klanten te informeren over wat er allemaal komt kijken bij de voorbereidingen van een fotoshoot. Als fotograaf ben je altijd verantwoordelijk voor de kwaliteit van de foto’s. Het werk van een freelance fotograaf is dus zeer divers, maar niet altijd eenvoudig.
Wat maakt iemand een goede fotograaf?
Een fotograaf maakt mooie foto’s. Een goede fotograaf is iemand die opdrachtgevers blij maakt of succesvol foto’s verkoopt. Naast het maken van mooie foto’s die een klant (wel of niet) in gedachten heeft is ook de communicatie belangrijk. Goede fotografen kunnen opdrachtgevers adviseren over beeld. Die begeleiden een opdrachtgever bij de productie van fotografie. Ik hoor wel eens na afloop van een shoot: “Ohhh, ik ben zo benieuwd, ik hoop dat ze gelukt zijn!” Dan leg ik uit dat ze wel iets meer vertrouwen in mij als fotograaf mogen hebben 😊. Bij een beroepsfotograaf hoef je niet te hopen op goede foto’s. Ik produceer goede foto’s en dat is wat een opdrachtgever mag verwachten.
Kan je zomaar fotograaf worden?
Ja, in Nederland wel. Maak mooie foto’s en noem jezelf fotograaf. Zo makkelijk is het. Maar daarbij ben je nog geen succesvol beroepsfotograaf. Daarvoor moet je namelijk vele jaren als zelfstandig fotograaf werkzaam zijn. Dan heb je bewezen kwaliteit te leveren voor de juiste waarde. Die waarde is voor jou genoeg om van te kunnen leven en een opdrachtgever heeft die waarde over voor jou dienst.
Wat is de belangrijkste tip voor een startende beroepsfotograaf?
Ga werken voor normale zzp tarieven. Begin niet lager dan voor €70 per uur (ex btw). Bereken een gezond uurtarief voor alle uren die je in een klus stopt. Dus ook reistijd en nabewerking. Bereken je benodigde uurtarief op de juiste manier en ben eerlijk naar jezelf. Kijk bijvoorbeeld eens op deze pagina: DuPho tariefcalculator. Nu hoor ik je denken waarom dit mijn belangrijkste tip is. Dat leg ik je onderstaand graag even uit.
Vicieuze cirkel
Er zijn fotografen die starten als beroepsfotograaf en te weinig vragen voor hun diensten. Dus bijvoorbeeld werken voor €40 of €55 per uur. In de eerste maanden of kwartalen hebben ze vaak nog extra inkomsten nodig om rond te kunnen komen, wat logisch is. Maar na verloop van tijd moeten ze toch een normaal inkomen gaan verdienen. Vanwege de grote concurrentie onder fotografen in Nederland maken de meeste fotografen niet al te veel declarabele uren. Als je als startende fotograaf denkt dat je wel 20 of 25 uur per week betaald kunt werken, kom je vaak bedrogen uit. Ik mik als beroepsfotograaf op ongeveer 600-700 betaalde uren per jaar.
Als je in het begin start met een uurtarief van €50 dan is het lastig een jaar later €80 te vragen. Dan gaan klanten waarschijnlijk naar een andere startende fotograaf die €50 per uur vraagt. Klanten waarderen je dienst voor het tarief dat je aanbiedt. Komt die waardering van je opdrachtgevers overeen met een uurtarief dat je goed hebt uitgerekend dan heb je kans om een blijvende beroepsfotograaf te worden.
Als je start met te lage uurtarieven dan zal je daar op een gegeven moment waarschijnlijk spijt van krijgen. Je komt erachter dat je het met te lage uurtarieven niet gaat redden. Maar dat weet die nieuwe startende fotograaf nog niet. Resultaat: jij mag weer een baan in loondienst zoeken, want je spaargeld is op. En andere startende fotografen beginnen ook weer met te weinig vragen voor hun dienst. Die mogen dan over een jaar een nieuwe baan vinden, of als hun spaargeld op is.
Is het makkelijk om te starten als fotograaf?
Starten als fotograaf is makkelijk. Maar succesvol zijn is heel moeilijk. Er is heel veel concurentie en daarom zal je niet al te veel uren kunnen werken. Dus bijvoorbeeld 8 of 12 uur per week en dat voor ongeveer 45 weken per jaar. Stel dat je voor 10 uur per week een factuur kunt sturen voor 45 weken per jaar. Omdat je niet te duur wil zijn vraag je €50 euro per uur. Je bruto omzet per jaar is dan €22.500. Deel je dat door 12 maanden dan verdien je €1875 per maand. Daar gaan je zakelijke kosten nog vanaf. Het is niet mogelijk om daar van te leven en je onderneming goed te laten draaien. Als je dezelfde rekensom maakt op basis van €70 per uur dan heb je wel kans om die eerste jaren als startende fotograaf te “overleven”.
Is er prijsconcurrentie onder fotografen?
Ja. En veel ook! Door te lage uurtarieven te vragen ben je aan het concurreren met je prijs. En dat is een slecht idee omdat je een creatieve dienst verkoopt. Je wil klanten die met jou willen werken omdat je goed bent, en niet omdat je goedkoop bent. Ik heb eerder een artikel geschreven voor DIGIFOTO Pro over de manier waarop je als fotograaf kunt factureren. Dat artikel is te lezen op mijn eigen website: https://www.reclamebeeld.nl/ondernemen-als-fotograaf-hoe-reken-jij-je-fotografie-dienst-af/ en is ook door DuPho – Hoe reken jij je fotografiedienst af? en NVJ – Hoe maak jij als fotograaf een factuur overgenomen (met mijn toestemming 😊).
